2020 YILI SERMAYE PİYASASI KURULU DUYURU VE İLKE KARARLARI
Kurul Karar Organı’nın 09/01/2020 tarih ve 4/54 sayılı Kararı Uyarınca Yapılan Duyuru (2020/4 sayılı SPK Haftalık Bülteni’nde yayımlanmıştır.)
2020 YILI İÇİN BORSA ŞİRKETLERİNİN II-17.1 SAYILI KURUMSAL YÖNETİM TEBLİĞİ UYARINCA DAHİL OLDUKLARI GRUPLAR HAKKINDA DUYURU
Kurulumuzun II-17.1 sayılı Kurumsal Yönetim Tebliği’nin (Tebliğ) uygulanmasına yönelik olarak yapılan değerlendirmede; Tebliğ kapsamında, kurumsal yönetim ilkelerinden zorunlu olarak uygulanacak olanların belirlenmesi ve gözetiminde, payları Borsa İstanbul A.Ş. (BİAŞ) Yıldız Pazar ve Ana Pazar’da işlem gören halka açık ortaklıkların (Borsa Şirketleri), sistemik önemlerine göre piyasa değerleri ve fiili dolaşımdaki paylarının piyasa değerleri dikkate alınarak 2020 yılı için dahil oldukları gruplar aşağıda yer almaktadır:
1. Grup Şirketler
1) AG ANADOLU GRUBU HOLDİNG A.Ş.
2) AKBANK T.A.Ş.
3) ANADOLU EFES BİRACILIK VE MALT SANAYİİ A.Ş.
4) ARÇELİK A.Ş.
5) ASELSAN ELEKTRONİK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
6) AYGAZ A.Ş.
7) BİM BİRLEŞİK MAĞAZALAR A.Ş.
8) COCA-COLA İÇECEK A.Ş.
9) DOĞAN ŞİRKETLER GRUBU HOLDİNG A.Ş. (*)
10) EMLAK KONUT GAYRİMENUL YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş.
11) ENERJİSA ENERJİ A.Ş.
12) ENKA İNŞAAT VE SANAYİ A.Ş.
13) EREĞLİ DEMİR VE ÇELİK FARBİKALARI T.A.Ş.
14) FORD OTOMOTİV SANAYİ A.Ş.
15) HACI ÖMER SABANCI HOLDİNG A.Ş.
16) İSKENDERUN DEMİR VE ÇELİK A.Ş.
17) KARDEMİR KARABÜK DEMİR ÇELİK SANAYİ VE TİCARET A.Ş. (**)
18) KOÇ HOLDİNG A.Ş.
19) KOZA ALTIN İŞLETMELERİ A.Ş.
20) KOZA ANADOLU METAL MADENCİLİK İŞLETMELERİ A.Ş. (*)
21) MİGROS TİCARET A.Ş.
22) OTOKAR OTOMOTİV VE SAVUNMA SANAYİ A.Ş. (*)
23) PEGASUS HAVA TAŞIMACILIĞI A.Ş.
24) PETKİM PETROKİMYA HOLDİNG A.Ş.
25) SASA POLYESTER SANAYİ A.Ş.
26) SODA SANAYİİ A.Ş.
27) ŞOK MARKETLER TİCARET A.Ş.
28) TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş.
29) TEKFEN HOLDİNG A.Ş.
30) TOFAŞ TÜRK OTOMOBİL FABRİKASI A.Ş.
31) TRAKYA CAM SANAYİİ A.Ş.
32) TURKCELL İLETİŞİM HİZMETLERİ A.Ş.
33) TÜPRAŞ-TÜRKİYE PETROL RAFİNERİLERİ A.Ş.
34) TÜRK HAVA YOLLARI A.O.
35) TÜRK TELEKOMÜNİKASYON A.Ş.
36) TÜRK TRAKTÖR VE ZİRAAT MAKİNELERİ A.Ş. (**)
37) TÜRKİYE GARANTİ BANKASI A.Ş.
38) TÜRKİYE HALK BANKASI A.Ş.
39) TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş.
40) TÜRKİYE SINAİ KALKINMA BANKASI A.Ş. (**)
41) TÜRKİYE ŞİŞE VE CAM FABRİKALARI A.Ş.
42) TÜRKİYE VAKIFLAR BANKASI T.A.O.
43) ÜLKER BİSKÜVİ SANAYİ A.Ş.
44) VESTEL ELEKTRONİK SANAYİ VE TİCARET A.Ş. (*)
45) YAPI VE KREDİ BANKASI A.Ş.
(*) 2019 yılı verileri üzerinden yapılan hesaplama neticesinde, 2020 yılından itibaren 1 inci gruba dahil edilmiştir.
(**) 2019 yılı verilerine göre 1 inci grup şartlarını sağlamamakla birlikte, II-17.1 sayılı Kurumsal Yönetim Tebliği'nin 5 inci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca 1 inci grupta yer almaya devam edecektir.
2. Grup Şirketler
1 ADANA ÇİMENTO SANAYİİ T.A.Ş.
2 AKÇANSA ÇİMENTO SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
3 AKENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş. (**)
4 AKİŞ GAYRİMENKUL YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş.
5 AKSA AKRİLİK KİMYA SANAYİİ A.Ş.
6 AKSA ENERJİ ÜRETİM A.Ş.
7 AKSİGORTA A.Ş.
8 ALARKO HOLDİNG A.Ş.
9 ALBARAKA TÜRK KATILIM BANKASI A.Ş.
10 ANADOLU ANONİM TÜRK SİGORTA ŞİRKETİ
11 ANADOLU CAM SANAYİİ A.Ş.
12 ANADOLU HAYAT EMEKLİLİK A.Ş.
13 AVİVASA EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş.
14 BEŞİKTAŞ FUTBOL YATIRIMLARI SANAYİ VE TİCARET A.Ş. (**)
15 BİZİM TOPTAN SATIŞ MAĞAZALARI A.Ş. (**)
16 BORUSAN MANNESMANN BORU SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
17 BRİSA BRIDGESTONE SABANCI LASTİK SANAYİ VE TİCARET A.Ş. (**)
18 ÇİMSA ÇİMENTO SANAYİ VE TİCARET A.Ş. (**)
19 DOĞUŞ OTOMOTİV SERVİS VE TİCARET A.Ş. (**)
20 EGE ENDÜSTRİ VE TİCARET A.Ş.
21 EİS ECZACIBAŞI İLAÇ, SINAİ VE FİNANSAL YATIRIMLAR SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
22 FENERBAHÇE FUTBOL A.Ş.
23 GLOBAL YATIRIM HOLDİNG A.Ş.
24 GOODYEAR LASTİKLERİ T.A.Ş. (**)
25 GÖZDE GİRİŞİM SERMAYESİ YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş.
26 GÜBRE FABRİKALARI T.A.Ş.
27 HEKTAŞ TİCARET T.A.Ş. (*)
28 ICBC TURKEY BANK A.Ş. (*)
29 İPEK DOĞAL ENERJİ KAYNAKLARI ARAŞTIRMA VE ÜRETİM A.Ş.
30 İŞ FİNANSAL KİRALAMA A.Ş. (*)
31 İŞ GAYRİMENKUL YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş.
32 İŞ YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş. (*)
33 KORDSA TEKNİK TEKSTİL A.Ş.
34 LOGO YAZILIM SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
35 MAVİ GİYİM SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
36 MLP SAĞLIK HİZMETLERİ A.Ş.
37 NET HOLDİNG A.Ş.
38 PARSAN MAKİNA PARÇALARI SANAYİİ A.Ş.
39 POLİSAN HOLDİNG A.Ş.
40 QNB FİNANSBANK A.Ş. (**)
41 SELÇUK ECZA DEPOSU TİCARET VE SANAYİ A.Ş.
42 ŞEKERBANK T.A.Ş.
43 TORUNLAR GAYRİMENKUL YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş.
44 TUKAŞ GIDA SANAYİ VE TİCARET A.Ş. (*)
45 VERUSA HOLDİNG A.Ş.
46 YENİ GİMAT GAYRİMENKUL YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş.
47 ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş.
(*) 2019 yılı verileri üzerinden yapılan hesaplama neticesinde, 2020 yılından itibaren 2 nci gruba dahil edilmiştir.
(**) 2019 yılı verilerine göre 2 nci grup şartlarını sağlamamakla birlikte, II-17.1 sayılı Kurumsal Yönetim Tebliği'nin 5 inci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca 2 nci grupta yer almaya devam edecektir.
3. Grup Şirketler
Payları BİAŞ Yıldız Pazar ve Ana Pazar’da işlem gören ortaklıklardan 1 inci veya 2 nci grupta yer almayanların tamamı.
Kurul Karar Organı’nın 30/01/2020 tarih ve 8/164 sayılı Kararı Uyarınca Yapılan Duyuru (2020/11 sayılı SPK Haftalık Bülteni’nde yayımlanmıştır.)
TFRS 10 Konsolide Finansal Tablolar Standardı Kapsamında Yatırım İşletmesi Konsolidasyon İstisnasına İlişkin Duyuru
Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından 05.03.2014 tarih ve 28932 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 13 Sıra Nolu "Türkiye Muhasebe Standartları Hakkında Tebliğlerde Değişiklik Yapılmasına İlişkin Tebliğ" ile "Türkiye Finansal Raporlama Standardı 10 Konsolide Finansal Tablolar Standardı"nda (TFRS 10) yapılan değişiklik ile getirilen ve 31.12.2013 tarihinden sonra başlayan raporlama dönemi finansal tablolarından itibaren geçerli olan yatırım işletmesi konsolidasyon istisnası uygulamasında tereddütler yaşandığı anlaşılmaktadır. Bu kapsamda, TFRS 10’daki yatırım işletmesi istisnasının uygulamasına açıklık getirmek üzere bu duyuru yapılmıştır.
TFRS 10 hükümleri esas olmakla birlikte, Kurulumuzun II-14.1 sayılı “Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği”nin 5’inci maddesinin ikinci fıkrası kapsamında, yatırım işletmesi istisnasının ihraççılar ve sermaye piyasası kurumları bakımından uygulanmasında; TFRS 10’nun 27 ve 28’inci maddeleri, TFRS 10 karar gerekçeleri ve TFRS 10’un uygulama rehberi hükümleri uyarınca, aşağıdaki yatırım işletmesi tanımına ilişkin birinci aşama unsurlarının tamamının sağlanması gerekmekte olup, ikinci aşama unsurları ise yatırım işletmesinin belirgin özelliklerinin taşınıp taşınmadığı değerlendirilirken dikkate alınmalıdır.
A) Birinci Aşama
1) Yatırım yönetimi hizmeti sunmak amacıyla bir veya birden fazla yatırımcıdan fon elde etmek: Bir işletmenin yatırım işletmesi olabilmesi için öncelikle, faaliyet (iş) amacı yatırım yönetimi hizmeti sunmak olmalıdır. Yatırım yönetimi hizmeti, bir portföy dahilinde işletme paylarına yapılan yatırımların yönetilmesini de içerir. Söz konusu hizmet ilgili işletmeyi diğer işletmelerden farklılaştıran bir özelliktir. Burada işletmenin amacı, yalnızca sermaye (değer artış) kazancı veya yatırım geliri (kar payı, faiz, kira vb.) ya da her ikisini birden elde etmek üzere yatırım yapmak ve bu yatırımlar için yatırımcılardan fon temin etmek olmalıdır. Söz konusu yatırımlar, ülkemiz uygulamaları bakımından sermaye veya kar payı geliri sunan başka işletmelerin paylarına yatırımları da içerebilir. Ayrıca, bir işletmenin yatırım işletmesi olarak değerlendirilmesinde; yatırım yönetimi hizmeti vermek amacı doğrultusunda yatırımcılardan fon temin ediyor olması da önemli bir kriterdir. Bu kriter ilgili işletme tarafından pay veya diğer sermaye piyasası araçlarına yönelik yapılacak halka arz gibi satış çağrıları yoluyla sağlanabilir.
2) Yatırımcılarına, iş amacının fonları yalnızca sermaye kazancı veya yatırım geliri ya da her ikisini birden elde etmek üzere yatırım yapmak olduğunu taahhüt etmek: Diğer işletmelerin paylarına yatırım yapan bir işletmenin yatırım işletmesi olabilmesi için yatırımcılarına iş amacının diğer işletmelerin paylarına yaptığı yatırım sonucunda sermaye kazancı veya kar payı ya da her ikisini birden elde etmek olduğunu taahhüt etmelidir. Dolayısıyla, işletmenin diğer işletmelerin paylarından elde ettiği gelirler sadece sermaye kazancı veya kar payı veya her ikisinden birden oluşmalıdır. Diğer taraftan, işletmenin veya işletmenin dahil olduğu grubun başka bir üyesinin, bu işletmenin yatırımlarından yatırım yapılan işletmeyle ilişkili olmayan diğer tarafların ulaşamayacağı başka faydalar elde etmesi veya elde etme amacına sahip olması durumunda, söz konusu işletme yalnızca sermaye kazancı veya yatırım geliri ya da her ikisini birden elde etmek üzere yatırım yapmamaktadır. Dolayısıyla, yatırım yapılan işletmeden, sermaye kazancı veya kar payının ötesine geçen faydalar elde edildiğinde ya da bu tür bir amaç güdüldüğünde, işletme, yatırım işletmesi tanımını karşılayamayacaktır. Örneğin; kendisi yatırım yaptığı işletmeler ile birlikte ürün geliştirme, üretme veya pazarlama amacı bulunan işletme, bu durumda yatırımlarının yanı sıra geliştirme, üretim ve pazarlama faaliyetlerinden de getiri elde edeceğinden yatırım işletmesinin tanımıyla uyumlu olmayan bir amaca sahip olacaktır. Yatırım yapılan işletmelerden elde edilen sermaye kazancını veya kar payını en üst seviyeye çıkarmak amacıyla gerçekleştirilmesi ve ayrı bir önemli işletme faaliyeti olmaması veya işletmeye ayrı önemli bir gelir kaynağını oluşturmaması koşuluyla yatırım işletmesi doğrudan veya bağlı ortaklıkları vasıtasıyla yatırım yapılan işletmeye yönetim hizmetleri, danışmanlık ve finansal destek (kredi, sermaye taahhüdü veya teminat gibi) sağlayabilir.
Bir işletmenin iş ve yatırım amacının ne olduğu esas olarak esas sözleşmesinden anlaşılmakla birlikte, yatırım planları, halka arz duyuruları, işletme tarafından dağıtılan yayınlar ve diğer kurumsal belgeler veya ortaklık belgeleri gibi belgeler, genel olarak bir işletmenin iş amacına ilişkin kanıt sağlar. Bu nedenle, iş ve yatırım amacının elde edilen fonların yalnızca sermaye kazancı veya kar payı ya da ikisini birden elde etmek üzere yatırım yapmak olduğunu gösterecek şekilde anılan belgeler yoluyla açıkça ifade edilmediği durumlarda, ilgili işletmenin yatırım işletmesi olduğundan söz edilmesi mümkün değildir.
Yatırım işletmeleri, holdingler gibi uzun vadeli stratejik yatırımlar veya uzun vadeli stratejik yatırım gerektiren sektörlerde faaliyet gösteren şirketlere yatırım yapmazlar. Yatırım işletmelerinin yatırımlarını belirsiz süre için elde tutmayı planlamayıp bunları sınırlı bir süre için elde tutması, bu işletmeleri diğer işletmelerden ayıran önemli bir özelliktir. Diğer işletmelerin paylarına yapılan yatırımları elde tutma süresinin belirsiz olma ihtimali olduğundan, yatırım işletmesinin bu yatırımların tamamından (veya tamamına yakınından) ortaya çıkan sermaye kazancını nasıl gerçekleştirmeyi planladığını belgeleyen bir çıkış stratejisi bulunmalıdır. Yatırım işletmesinin her bir yatırım için özel bir çıkış stratejisini belgelemesi gerekli olmamakla birlikte farklı yatırım türleri veya portföyleri itibarıyla yatırımlardan çıkmak için gerçekçi bir zaman dilimini de içeren farklı muhtemel stratejiler belirlemesi gerekmektedir.
Çıkış stratejileri yatırımın türüne göre değişebilir. Payların halka arzı, nitelikli yatırımcılara satışı veya tahsisli satışı, işletmenin ticari satışı, ortaklık paylarının yatırımcılara dağıtımı ve varlıkların satışı çıkış stratejisi örnekleri arasındadır.
3) Yatırımlarının tamamının (veya tamamına yakınının) performansını gerçeğe uygun değer esası üzerinden ölçmek ve değerlemek: Yatırımların tamamı veya tamamına yakınının performansının gerçeğe uygun değer esası üzerinden ölçümü, yatırım işletmesi tanımının önemli bir unsurudur. Çünkü, yatırımların performansının gerçeğe uygun değer esası üzerinden ölçülmesi ve değerlenmesi, bağlı ortaklıkların konsolide edildiği veya iştirakler ve iş ortaklıklarındaki paylar için özkaynak yönteminin kullanıldığı durumlara göre ihtiyaca daha uygun bilgi sağlar. Bu amaçla, yatırım işletmesi, TMS/TFRS’lerin zorunlu kıldığı veya izin verdiği her durumda yatırımlarını gerçeğe uygun değeri üzerinden raporlar. Yatırım işletmesi yöneticilerine, yatırım kararlarında ve yatırım performansının değerlendirilmesinde öncelikli ölçüm yöntemi olarak gerçeğe uygun değere ilişkin bilgiler raporlanır. Yatırım işletmesinin paylarının değeri, yatırım yaptığı işletmelerin faaliyetlerinden ziyade doğrudan gerçeğe uygun değerine göre belirlenir.
B) İkinci Aşama
1) Birden fazla yatırıma sahip olma: Yatırım işletmesi, riskini dağıtmak ve getirilerini maksimum kılmak için birden çok yatırımı elinde tutmalıdır. Yatırım işletmesi, yatırım portföyünü doğrudan veya birden çok yatırımı elinde tutan diğer yatırım işletmesinde tek bir yatırım yaparak dolaylı olarak oluşturabilir. Belirli durumlarda yatırım işletmesinin (kuruluş döneminde olması, elden çıkarılan yatırımların yerine henüz yenisinin yapılmaması, yatırımlar için fon toplama sürecinde bulunması veya tasfiye sürecinde bulunması gibi) tek bir yatırımı da olabilir.
2) Birden fazla yatırımcıya sahip olma: Yatırım işletmesinin genellikle bireysel olarak erişemeyebilecekleri yatırım fırsatlarına ve yatırım yönetimi hizmetlerine ulaşmak için fonlarını bir araya getiren birçok yatırımcısı bulunmalıdır. Birçok yatırımcıya sahip olunması, yatırım işletmesinin veya yer aldığı grubun diğer üyelerinin sermaye kazancı veya yatırım geliri dışında faydaları elde etme ihtimalini azaltır. Diğer taraftan, yatırım işletmesi yatırım fonları gibi geniş bir yatırımcı grubunun çıkarlarını temsil eden veya katkı sağlayan tek bir yatırımcı için veya bu yatırımcı tarafından kurulabilir. Belirli durumlarda (ilk halka arz dönemi veya tasfiye süreci gibi) tek bir yatırımcısı da olabilir.
3) İlişkili tarafı olmayan yatırımcılara sahip olma: Yatırım işletmesinin kendisinin veya içerisinde yer aldığı grubun diğer üyelerinin ilişkili tarafı olmayan birden çok yatırımcısı bulunmalıdır. Birçok yatırımcıya sahip olunması, yatırım işletmesinin veya yer aldığı grubun diğer üyelerinin sermaye kazancı veya yatırım geliri dışındaki faydaları elde etme ihtimalini azaltır.
4) Özkaynak veya benzeri paylar şeklinde ortaklık paylarına sahip olma: Yatırım işletmesi, özkaynak veya benzeri paylar şeklinde ortaklık paylarına sahip olmalıdır. Yatırım işletmesi zorunlu olmamakla birlikte genellikle ayrı bir tüzel kişiliğe haizdir. Ortaklık payları, yatırım işletmesinin net varlıklarının nispi bir payını yansıtan özkaynak veya katılım payları gibi benzer paylar şeklindedir. Diğer taraftan, yatırımcıların sınıflamaya tabi tutularak, belirli yatırım veya yatırım gruplarında veya net varlıklar üzerinde farklı oranlarda hakka sahip olması, bir işletmenin yatırım işletmesi olmasını engellemez.
Kurul Karar Organı’nın i-SPK 52.4.v (13/02/2020 tarih ve 10/232 s.k.) sayılı İlke Kararı (2020/11 sayılı SPK Haftalık Bülteni’nde yayımlanmıştır.)
i) Kurulumuzun i-SPK.52.4 (20.06.2014 tarih ve 19/614 s.k.) sayılı İlke Kararı olarak kabul edilen “Yatırım Fonlarına İlişkin Rehber”in (Rehber), “4.7. Para Piyasası Fonlarına İlişkin Esaslar” başlıklı bölümü yürürlükten kaldırılmıştır.
ii) Para piyasası fonları Kurulumuzun III-52.1 sayılı Yatırım Fonlarına İlişkin Esaslar Tebliği’nde (Tebliğ) ve fon bilgilendirme dokümanlarında belirtilen sınırlamalara tabidir.
iii) İşbu kararın yayım tarihi itibariyle para piyasası fonlarının portföylerinde yer alan mevduat ve katılma hesabı yatırımlarının Tebliğ’in 17 nci maddesinin beşinci fıkrasında belirtilen oranları aşması halinde, yeni bir yatırım yapılmamak kaydıyla, anılan hesapların vade sonuna kadar söz konusu aşım Tebliğ’in 17 nci maddesinin beşinci fıkrasına aykırılık olarak değerlendirilmez.
iv) Rehber’in 4.7. nolu maddesinin yürürlükten kaldırılması ile oluşacak fon portföy yapısı değişikleri nedeniyle para piyasası fonu karşılaştırma ölçütlerinde/eşik değerlerinde kurucular tarafından değişiklik yapılabilir. Bu kapsamda, fon izahname ve yatırımcı bilgi formlarında yapılan değişiklikler ilgili düzenlemelerde yer alan ilan ve tescil işlemleri yerine getirilerek yürürlüğe konur.
Kurul Karar Organı’nın i-SPK.48.6.a (13/02/2020 tarih ve 10/230 s.k.) sayılı İlke Kararı (2020/11 sayılı SPK Haftalık Bülteni’nde yayımlanmıştır.)
Kurulumuzun i-SPK.48.6 (01.03.2018 tarihli ve 9/316 s.k.) sayılı İlke Kararı’nın (b) bendinde yer alan “Portföydeki mevcut girişim şirketinin şirket merkezinin yurtdışına taşınması halinde, bu şirketin paylarına yapılan yatırımın da (a) bendi kapsamında değerlendirilmesine” ifadesinin “Portföydeki mevcut girişim şirketinin operasyonel faaliyetlerini büyütmek amacıyla şirket merkezini yurtdışına taşımak ve/veya yurtdışında yeni bir şirket kurmak suretiyle faaliyetlerine devam etmesi halinde, bu şirketin paylarına yapılan yatırımın (a) bendi kapsamında değerlendirilmemesine” şeklinde değiştirilmesine karar verilmiştir.
Kurul Karar Organı’nın i-SPK.52.5.a (13/02/2020 tarih ve 10/230 s.k.) sayılı İlke Kararı (2020/11 sayılı SPK Haftalık Bülteni’nde yayımlanmıştır.)
Kurulumuzun i-SPK.52.5 (01.03.2018 tarihli ve 9/316 s.k.) sayılı İlke Kararı’nın (b) bendinde yer alan “Portföydeki mevcut girişim şirketinin şirket merkezinin yurtdışına taşınması halinde, bu şirketin paylarına yapılan yatırımın da (a) bendi kapsamında değerlendirilmesine” ifadesinin “Portföydeki mevcut girişim şirketinin operasyonel faaliyetlerini büyütmek amacıyla şirket merkezini yurtdışına taşımak ve/veya yurtdışında yeni bir şirket kurmak suretiyle faaliyetlerine devam etmesi halinde, bu şirketin paylarına yapılan yatırımın (a) bendi kapsamında değerlendirilmemesine” şeklinde değiştirilmesine karar verilmiştir.
Kurul Karar Organı’nın 20/02/2020 tarih ve 11/261 sayılı Kararı Uyarınca Yapılan Duyuru (2020/12 sayılı SPK Haftalık Bülteni’nde yayımlanmıştır.)
Kurulumuzun III-58.1 sayılı Varlığa veya İpoteğe Dayalı Menkul Kıymetler Tebliği’nin 13 üncü maddesinin altıncı fıkrası gereği hizmet sağlayıcının faaliyetleri ile fon varlıklarının mevcudiyetine ilişkin yapılacak incelemelerin ve hazırlanacak raporların, varlığa veya ipoteğe dayalı menkul kıymetlerin (VİDMK) tedavülde bulunduğu altı aylık hesap dönemleri itibarıyla ve her halükarda VİDMK’ların itfa tarihi itibarıyla yerine getirilmesine ve uygulamanın bu şekilde yönlendirilmesine karar verilmiştir.
Kurul Karar Organı’nın i-SPK 31.2 (27/02/2020 tarih ve 12/305 s.k.) sayılı İlke Kararı (2020/13 sayılı SPK Haftalık Bülteni’nde yayımlanmıştır.)
VII-128.8 sayılı Borçlanma Araçları Tebliği’nin (Tebliğ) 9 uncu maddesinin 4 üncü fıkrasında düzenlenen borçlanma
araçları ihraç limitinin, sermayelerinde bankaların doğrudan pay sahibi olmadığı veyahut en fazla %10 oranında doğrudan pay sahibi oldukları faktoring şirketleri için, ödenmiş/çıkarılmış sermayelerinin üç katını geçemeyecek şekilde belirlenmesine karar verilmiştir.
Kurul Karar Organı’nın 28/02/2020 tarihli Kararı Uyarınca Yapılan Duyuru (2020/14 sayılı SPK Haftalık Bülteni’nde yayımlanmıştır.)
6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu'nun (SPKn) 1 inci maddesi çerçevesinde, sermaye piyasalarının güvenilir, şeffaf, istikrarlı bir ortamda işleyişinin sağlanması ile yatırımcıların hak ve yararlarının korunmasını teminen, SPKn'nun 128/1-(a) maddesine dayanarak, Borsa İstanbul A.Ş pay piyasalarında 28.02.2020 tarihinde;
1. Açığa satış işlemlerinin yasaklanmasına, gün içinde açığa satış tuşuna basılmadan yapılan ve aynı gün içinde kapatılan pozisyonların da söz konusu yasak kapsamında olduğu hususunda yatırımcıların ve yatırım kuruluşlarının bilgilendirilmesine,
2. Kurulumuz kararına uyumun kontrol ve takibinde sorumluluğun yatırım kuruluşlarında olduğunun hatırlatılmasına
karar verilmiştir.
Kurul Karar Organı’nın 02/03/2020 tarihli Kararı Uyarınca Yapılan Duyuru (2020/15 sayılı SPK Haftalık Bülteni’nde yayımlanmıştır.)
Kurulumuzun 28.02.2020 tarihli kararı ile Borsa İstanbul A.Ş. pay piyasalarında 28.02.2020 tarihinde;
1. Açığa satış işlemlerinin yasaklanmasına, gün içinde açığa satış tuşuna basılmadan yapılan ve aynı gün içinde kapatılan
pozisyonların da söz konusu yasak kapsamında olduğu hususunda yatırımcıların ve yatırım kuruluşlarının bilgilendirilmesine,
2. Kurulumuz kararına uyumun kontrol ve takibinde sorumluluğun yatırım kuruluşlarında olduğunun hatırlatılmasına
karar verilmiştir.
Kurulumuz Karar Organı’nın 02.03.2020 tarihli kararı ile söz konusu tedbirlerin 02.03.2020 tarihinden itibaren, ikinci bir
duyuru yapılıncaya kadar, Borsa İstanbul A.Ş pay piyasalarında uygulanmaya devam edilmesine karar verilmiştir.
Kamuoyuna saygıyla duyurulur.
Kurul Karar Organı’nın i-SPK.4632 s.kn.17.3.m (05/03/2020 tarih ve 15/327 s.k.) sayılı İlke Kararı (2020/16 sayılı SPK Haftalık Bülteni’nde yayımlanmıştır.)
Kurulumuzun i-SPK.4632 s.kn.17.3 (03.03.2016 tarih ve 7/223 s.k.) sayılı İlke Kararı olarak kabul edilen “Emeklilik Yatırım Fonlarına İlişkin Rehber”in; “5.2. Nemalandırma” başlıklı maddesine (f) bendi olarak aşağıdaki hükmün eklenmesine karar verilmiştir.
“f) Üzerinde haciz bulunan emeklilik sözleşmelerine ilişkin olarak tahsil edilen katkı payı tutarlarının nemalandırılmaksızın doğrudan katılımcı, işveren veya sponsor tarafından tercih edilen emeklilik yatırım fonlarında yatırıma yönlendirilmesi mümkündür.”
Kurul Karar Organı’nın i-SPK.4632 s.kn.17.3.n (12/03/2020 tarih ve 16/383 s.k.) sayılı İlke Kararı (2020/17 sayılı SPK Haftalık Bülteni’nde yayımlanmıştır.)
Kurulumuzun i-SPK.4632 s.kn.17.3 (03.03.2016 tarih ve 7/223 s.k.) sayılı İlke Kararı olarak kabul edilen “Emeklilik Yatırım Fonlarına İlişkin Rehber”in;
1) “3.4. Fon Portföyüne Dahil Edilecek Varlıkların Vade Yapısına İlişkin Esaslar” başlıklı maddesine son fıkra olarak aşağıdaki hükmün eklenmesine,
“Kamu dış borçlanma araçları emeklilik yatırım fonlarının unvanlarında vade yapısına yer verilmek istenmesi durumunda; vade yapısına uygun BIST tarafından hesaplanan Eurobond endekslerine fon karşılaştırma ölçütlerinde en az %80 oranında ağırlık verilmesi zorunludur.”
2) “4.1.2. İhraççısı Temerrüde Düşen, Borsada İşlem Görmekten Men Edilen veya Yeniden Yapılandırılan Özel Sektör Borçlanma Araçlarına İlişkin Esaslar” başlıklı maddesinin (i) bendine son cümle olarak aşağıdaki hükmün eklenmesine,
“Anılan karar konuya ilişkin olarak yönetim kurulunca yetkilendirilmiş olması halinde fon kurulu tarafından da alınabilir.”
3) “8. Kamuyu Aydınlatma Esasları” başlıklı maddesine üçüncü fıkra olarak aşağıdaki hükmün eklenmesine
“Fon izahnamelerinde belirtilen, “Kurucu Yöneticileri”, “Fonun Bağımsız Denetimini Yapan Kuruluş” ve “Fon Portföyündeki Varlıkların Alım Satımına Aracılık Eden Kuruluşlar ve Aracılık İşlemleri İçin Ödenen Komisyonlar” maddelerinde yapılacak değişiklikler Kurulumuz onayı şartı aranmadan, Yönetmelik’te yer alan ilan ve tescil işlemleri yerine getirilerek yürürlüğe konulabilir.”
karar verilmiştir.
Kurul Karar Organı’nın 19/03/2020 tarihli Kararı Uyarınca Yapılan Duyuru (2020/19 sayılı SPK Haftalık Bülteni’nde yayımlanmıştır.)
Küresel COVID-19 salgınının tüm dünya piyasalarında olduğu gibi ülkemiz finansal piyasalarında da oluşturduğu olumsuzlukların en aza indirilmesine yönelik ortaya çıkan gereklilikler Kurulumuzca yakından takip edilmektedir. İçinde bulunulan şartlarda piyasalarımızın işleyişi bugüne kadar operasyonel açıdan sorunsuz olarak yürütülmüştür. Öte yandan, virüsün fiziki çalışma koşullarını zorlaştıran insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkileri sebebiyle, piyasalar ve kurumlardaki operasyonel süreçlerin günün şartlarına uygun olarak işletilmesi ve piyasalarda oluşan olumsuz etkilerin sınırlandırılması konularında Kurulumuza çeşitli talepler iletilmekte olup, piyasa katılımcılarıyla sürekli istişareler yürütülmektedir. Bu çerçevede, Kurulumuzun 19.03.2020 tarihli toplantısında;
1. Personelin yarı zamanlı/ dönüşümlü/ uzaktan erişimli veya kurumun belirleyeceği benzeri diğer usuller çerçevesinde çalıştırılmasının kendi sorumlulukları dahilinde mümkün olduğu hususunun aracı kurumlara ve portföy yönetim şirketlerine bildirilmesine,
2. Tevsik edilebilecek şekilde alınacak bir müşteri onayı çerçevesinde, emir alınması, kabulü ve iletimiyle ilgili olası müşteri uyuşmazlıklarında makul kabul edilebilecek tevsik edici kayıt mekanizmalarının kurulması ve gerçekleştirilecek işlemler hakkında müşterilere gerekli bilgilendirmelerin yapılması şartlarıyla, uzaktan erişimli çalışması öngörülen personelin cep telefonlarında yer alan mobil uygulamalar (whatsapp vb.) üzerinden tesis edilecek iletişimler yoluyla ve/veya personele tahsis edilmiş kişisel e-posta adresi üzerinden emir kabul edilmesinin Kurul karar tarihinden itibaren ikinci bir duyuru yapılıncaya kadar mümkün olduğu hakkında yatırım kuruluşlarının ve portföy yönetim şirketlerinin bilgilendirilmesine ve emir iletim süreçlerinde yapılacak değişikliklerin ilgili kuruluşların internet sitelerinin giriş sayfasında müşterilere duyurulması gerektiğinin bildirilmesine,
3. Kredili işlemlerde özkaynak koruma oranının asgari %35 olması ve teminat oranının bu oranın altına düşmesi halinde %50’ye tamamlanmasını düzenleyen hükmün, Kurul karar tarihinden itibaren ikinci bir duyuru yapılıncaya kadar %35’e tamamlatılacak şekilde uygulanmasına ve Seri:V, No:65 sayılı Sermaye Piyasası Araçlarının Kredili Alım, Açığa Satış ve Ödünç Alma ve Verme İşlemleri Hakkında Tebliğ’in 35’nci maddesinin uygulanmamasına,
4. Kurulumuzun 21.07.2016 tarih ve 25.07.2016 tarihli basın duyuruları ile halka açık ortaklıkların borsada işlem gören paylarının geri alımını herhangi bir limit söz konusu olmaksızın gerçekleştirebilmelerine imkân sağlandığı, Kurulumuzun 25.07.2016 tarihli basın duyurusunda da belirtildiği üzere Kurulumuz duyurusu çerçevesinde gerçekleştirilecek pay geri alımları öncesinde, asgari olarak söz konusu geri alımın amacını, geri alıma konu edilebilecek azami pay sayısını ve bu iş için ayrılabilecek azami fon tutarını içeren bir yönetim kurulu kararı alınarak kamuya açıklanması gerektiği, mevcut durumda yürürlükte olan bir geri alım programı olan halka açık ortaklıklar söz konusu geri alım programını II-22.1 sayılı Geri Alınan Paylar Tebliği hükümleri çerçevesinde yürütebilecekleri gibi bu ortaklıklarca Kurulumuzun 21.07.2016 tarihli duyurusunda yer alan imkânlardan faydalanılmak istenmesi durumunda konuya ilişkin yönetim kurulu kararı alınması gerektiği kamuoyu ile paylaşılmış olup Kurulumuzun 21.07.2016 ve 25.07.2016 tarihli basın duyurularının halen yürürlükte olduğunun kamuoyuna hatırlatılmasına,
5.
a) Portföy yönetim şirketleri ve aracı kurumların 01.01.2019-31.12.2019 hesap dönemi ile 01.01.2020-31.03.2020 üç aylık ara hesap dönemine ait finansal raporlarının bildiriminin, sermaye piyasası mevzuatında belirlenmiş olan nihai bildirim sürelerini takip eden ayın sonuna kadar yapılabilmesine,
b) Yatırım fonlarının (gayrimenkul, girişim sermayesi ve borsa yatırım fonları dahil) 01.01.2019-31.12.2019 hesap dönemine ait finansal raporlarının bildiriminin ve emeklilik yatırım fonlarının 01.01.2019-31.12.2019 hesap dönemine ait yıllık raporlarının ilanının 30.04.2020 tarihine kadar yapılabilmesine,
c) Sermaye piyasası araçları bir borsada ve/veya teşkilatlanmış diğer pazar yerlerinde işlem gören işletmelerin 01.01.2020- 31.03.2020 üç aylık ara hesap dönemine ait finansal raporlarının bildiriminin ilgili mevzuatta belirlenen sürelere 30 gün eklenmek suretiyle yapılabilmesine,
d) Sermaye piyasası araçları bir borsada ve/veya teşkilatlanmış diğer pazar yerlerinde işlem görmeyen sermaye piyasası mevzuatına tabi işletmelerin 01.01.2019-31.12.2019 dönemine ilişkin ve henüz ilgili mevzuat kapsamında bildirimi yapılmayan finansal raporlarının bildiriminin, sermaye piyasası mevzuatında belirlenmiş olan nihai bildirim süresini takip eden ayın sonuna kadar yapılabilmesine,
e) Özel hesap dönemine sahip ve sermaye piyasası araçları bir borsada ve/veya teşkilatlanmış diğer pazar yerlerinde işlem gören işletmelerin nihai bildirim süresi Mart veya Nisan ayı olan ve henüz kamuya duyurulmamış finansal raporlarının bildiriminin ilgili mevzuatla belirlenen sürelerine 30 gün eklenmek suretiyle yapılabilmesine,
f) Yatırımcı Tazmin Merkezi Yönetmeliği’nin “Zamanaşımı İlanı” başlıklı 25’inci maddesinin 1 ve 2’nci fıkralarındaki sürelerin birer ay uzatılmasına,
6. Sermaye piyasası kurumlarının Kurulumuza yapacakları bildirim ve başvuruların Kayıtlı Elektronik Posta (KEP) üzerinden yapılabileceğinin hatırlatılmasına karar verilmiştir.
Kurul'un 23.03.2020 tarihli basın duyurusu (https://www.spk.gov.tr/duyurular/basin-duyurulari/covid-19-salgini-nedeniye-alinan-tedbirler)
Covid-19 salgını nedeniye alınan tedbirler
Küresel COVİD-19 salgınının tüm dünya piyasalarında olduğu gibi ülkemiz finansal piyasalarında da oluşturduğu olumsuzlukların en aza indirilmesine yönelik ortaya çıkan gereklilikler Kurulumuzca yakından takip edilmektedir. İçinde bulunulan şartlarda piyasalarımızın işleyişi bugüne kadar operasyonel açıdan sorunsuz olarak yürütülmüştür. Öte yandan, virüsün fiziki çalışma koşullarını zorlaştıran insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkileri sebebiyle, piyasalar ve kurumlardaki operasyonel süreçlerin günün şartlarına uygun olarak işletilmesi ve piyasalarda oluşan olumsuz etkilerin sınırlandırılması konularında Kurulumuza çeşitli talepler iletilmekte olup, piyasa katılımcılarıyla sürekli istişareler yürütülmektedir. Bu çerçevede, Kurulumuzun 19.03.2020 tarihli toplantısında;
1. Personelin yarı zamanlı/ dönüşümlü/ uzaktan erişimli veya kurumun belirleyeceği benzeri diğer usuller çerçevesinde çalıştırılmasının kendi sorumlulukları dahilinde mümkün olduğu hususunun aracı kurumlara ve portföy yönetim şirketlerine bildirilmesine,
2. Tevsik edilebilecek şekilde alınacak bir müşteri onayı çerçevesinde, emir alınması, kabulü ve iletimiyle ilgili olası müşteri uyuşmazlıklarında makul kabul edilebilecek tevsik edici kayıt mekanizmalarının kurulması ve gerçekleştirilecek işlemler hakkında müşterilere gerekli bilgilendirmelerin yapılması şartlarıyla, uzaktan erişimli çalışması öngörülen personelin cep telefonlarında yer alan mobil uygulamalar (whatsapp vb.) üzerinden tesis edilecek iletişimler yoluyla ve/veya personele tahsis edilmiş kişisel e-posta adresi üzerinden emir kabul edilmesinin Kurul karar tarihinden itibaren ikinci bir duyuru yapılıncaya kadar mümkün olduğu hakkında yatırım kuruluşlarının ve portföy yönetim şirketlerinin bilgilendirilmesine ve emir iletim süreçlerinde yapılacak değişikliklerin ilgili kuruluşların internet sitelerinin giriş sayfasında müşterilere duyurulması gerektiğinin bildirilmesine,
3. Kredili işlemlerde özkaynak koruma oranının asgari %35 olması ve teminat oranının bu oranın altına düşmesi halinde %50’ye tamamlanmasını düzenleyen hükmün, Kurul karar tarihinden itibaren ikinci bir duyuru yapılıncaya kadar %35’e tamamlatılacak şekilde uygulanmasına ve Seri:V, No:65 sayılı Sermaye Piyasası Araçlarının Kredili Alım, Açığa Satış ve Ödünç Alma ve Verme İşlemleri Hakkında Tebliğ’in 35’nci maddesinin uygulanmamasına,
4. Kurulumuzun 21.07.2016 tarih ve 25.07.2016 tarihli basın duyuruları ile halka açık ortaklıkların borsada işlem gören paylarının geri alımını herhangi bir limit söz konusu olmaksızın gerçekleştirebilmelerine imkân sağlandığı, Kurulumuzun 25.07.2016 tarihli basın duyurusunda da belirtildiği üzere Kurulumuz duyurusu çerçevesinde gerçekleştirilecek pay geri alımları öncesinde, asgari olarak söz konusu geri alımın amacını, geri alıma konu edilebilecek azami pay sayısını ve bu iş için ayrılabilecek azami fon tutarını içeren bir yönetim kurulu kararı alınarak kamuya açıklanması gerektiği, mevcut durumda yürürlükte olan bir geri alım programı olan halka açık ortaklıklar söz konusu geri alım programını II-22.1 sayılı Geri Alınan Paylar Tebliği hükümleri çerçevesinde yürütebilecekleri gibi bu ortaklıklarca Kurulumuzun 21.07.2016 tarihli duyurusunda yer alan imkânlardan faydalanılmak istenmesi durumunda konuya ilişkin yönetim kurulu kararı alınması gerektiği kamuoyu ile paylaşılmış olup Kurulumuzun 21.07.2016 ve 25.07.2016 tarihli basın duyurularının halen yürürlükte olduğunun kamuoyuna hatırlatılmasına,
5. a) Portföy yönetim şirketleri ve aracı kurumların 01.01.2019-31.12.2019 hesap dönemi ile 01.01.2020-31.03.2020 üç aylık ara hesap dönemine ait finansal raporlarının bildiriminin, sermaye piyasası mevzuatında belirlenmiş olan nihai bildirim sürelerini takip eden ayın sonuna kadar yapılabilmesine,
b) Yatırım fonlarının (gayrimenkul, girişim sermayesi ve borsa yatırım fonları dahil) 01.01.2019-31.12.2019 hesap dönemine ait finansal raporlarının bildiriminin ve emeklilik yatırım fonlarının 01.01.2019-31.12.2019 hesap dönemine ait yıllık raporlarının ilanının 30.04.2020 tarihine kadar yapılabilmesine,
c) Sermaye piyasası araçları bir borsada ve/veya teşkilatlanmış diğer pazar yerlerinde işlem gören işletmelerin 01.01.2020-31.03.2020 üç aylık ara hesap dönemine ait finansal raporlarının bildiriminin ilgili mevzuatta belirlenen sürelere 30 gün eklenmek suretiyle yapılabilmesine,
d) Sermaye piyasası araçları bir borsada ve/veya teşkilatlanmış diğer pazar yerlerinde işlem görmeyen sermaye piyasası mevzuatına tabi işletmelerin 01.01.2019-31.12.2019 dönemine ilişkin ve henüz ilgili mevzuat kapsamında bildirimi yapılmayan finansal raporlarının bildiriminin, sermaye piyasası mevzuatında belirlenmiş olan nihai bildirim süresini takip eden ayın sonuna kadar yapılabilmesine,
e) Özel hesap dönemine sahip ve sermaye piyasası araçları bir borsada ve/veya teşkilatlanmış diğer pazar yerlerinde işlem gören işletmelerin nihai bildirim süresi Mart veya Nisan ayı olan ve henüz kamuya duyurulmamış finansal raporlarının bildiriminin ilgili mevzuatla belirlenen sürelerine 30 gün eklenmek suretiyle yapılabilmesine,
f) Yatırımcı Tazmin Merkezi Yönetmeliği’nin “Zamanaşımı İlanı” başlıklı 25’inci maddesinin 1 ve 2’nci fıkralarındaki sürelerin birer ay uzatılmasına,
6. Sermaye piyasası kurumlarının Kurulumuza yapacakları bildirim ve başvuruların Kayıtlı Elektronik Posta (KEP) üzerinden yapılabileceğinin hatırlatılmasına karar verilmiştir.
Kamuoyuna saygıyla duyurulur.
Kurul Karar Organı’nın 13/04/2020 tarihli Kararı Uyarınca Yapılan Duyuru (2020/24 sayılı SPK Haftalık Bülteni’nde yayımlanmıştır.)
COVID-19 salgını nedeniyle küresel piyasalardaki dengesizlikler ve risklerin artmış olması nedeniyle, söz konusu risklerin yönetilmesi ve finansal istikrarın korunmasına yönelik olarak atılan adımların ve alınan tedbirlerin etkinliğini artırmak amacıyla Kurulumuzun 13/04/2020 tarihli toplantısında;
1) Sermaye piyasası kurumlarının yurtdışı yerleşiklerle yaptıkları bir bacağı döviz diğer bacağı TL olan ve vadede TL alım yönünde gerçekleştirecekleri para swapı, forward, opsiyon ve diğer türev işlemlerin toplamının ilgili sermaye yeterliliği düzenlemeleri uyarınca bir önceki ay sonu itibarıyla hazırlanmış sermaye yeterliliği tablolarında yer alan özsermaye tutarlarının %1’i ile sınırlandırılmasına, söz konusu oranın günlük olarak takip edilmesine, bu minvalde mevcut aşımlar giderilinceye kadar yeni bir işlem yapılamamasına ve bu mahiyetteki vadesi gelen işlemlerin yenilenmemesine, söz konusu işlemlerin anlaşılan vadeden önce her ne sebeple olursa olsun bozulmak istenmesi veya vadesinin uzatılmasının istenmesi durumunda Kurulun yazılı onayının alınmasına,
2) Sermaye piyasası kurumlarının yurtdışı yerleşiklerle yaptıkları bir bacağı döviz diğer bacağı TL olan vadede TL satım yönündeki para swapı, forward, opsiyon ve diğer türev işlem tutarları toplamının, (1) no’lu bentte belirtilen şekilde hesaplanan özkaynaklarına oranının hiçbir takvim gününde
- vadesine 7 gün kalan işlemler için %1’i,
- vadesine 30 gün kalan işlemler için %2’yi
- vadesine 1 yıl kalan işlemler için %10’u
geçmemesine, her ne sebeple olursa olsun söz konusu işlemlerin anlaşılan vadeden önce bozulmak istenmesi veya vadesinin uzatılmasının istenmesi durumunda Kurulun yazılı onayının alınmasına,
karar verilmiştir.
Kamuoyuna saygıyla duyurulur.
Kurul Karar Organı’nın 02/06/2020 tarih ve 33/673 sayılı Kararı Uyarınca Yapılan Duyuru (2020/34 sayılı SPK Haftalık Bülteni’nde yayımlanmıştır.)
[Kurul Karar Organı’nın 24/12/2020 tarih ve 78/1612 sayılı Kararı ile bahse konu başvuruların tekrar değerlendirmeye alınmasına karar verilmiştir.]
Kurul Karar Organı’nın 02/06/2020 tarih ve 33/673 sayılı Kararı ile, Fon toplam değerinin en az %80’i Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından döviz cinsinden ihraç edilen borçlanma araçları ve kira sertifikaları ile yerli ihraççıların döviz cinsinden para ve sermaye piyasası araçlarından oluşan serbest “(Döviz)” fonların ihracı ile bu fonlara dönüşüm ve pay grubu oluşturmak suretiyle döviz cinsinden pay alım satımının yapılmasına yönelik Kurulumuza yapılacak başvuruların Kurul Karar Organı tarafından konuya ilişkin olarak alınacak yeni bir karar tarihine kadar değerlendirmeye alınmaksızın işlemden kaldırılmasına karar verilmiştir.
Kurul Karar Organı’nın i-SPK 52.4.y (02/06/2020 tarih ve 33/673 s.k.) sayılı İlke Kararı (2020/34 sayılı SPK Haftalık Bülteni’nde yayımlanmıştır.)
Kurulumuzun i-SPK.52.4 (20.06.2014 tarih ve 19/614 s.k.) sayılı İlke Kararı olarak kabul edilen “Yatırım Fonlarına İlişkin Rehber”e aşağıdaki hükmün eklenmesine karar verilmiştir.
“4.8. Serbest (Döviz) Fonlara İlişkin Özel Esaslar
Serbest (Döviz) fonların portföylerine Hazine ve Maliye Bakanlığı ile yerli ihraççılar tarafından döviz cinsinden yurt dışında ihraç edilen borçlanma araçları ve kira sertifikaları sadece ilk ihraç aşamasında satın alınarak dahil edilebilir. Bu araçlar yurt dışındaki ikincil piyasalarda yapılan alım işlemleri ile fon portföylerine dahil edilemez.
Serbest (Döviz) fonların portföylerine dahil edilen Hazine ve Maliye Bakanlığı ile yerli ihraççılar tarafından döviz cinsinden yurt dışında ihraç edilen borçlanma araçları ve kira sertifikalarının toplamı fon toplam değerinin %30’unu aşamaz. Söz konusu fonlar tarafından bu varlıklardan yeni alım yapılmamak şartıyla 30.04.2023 tarihine kadar anılan portföy sınırlamasına uyum sağlanması gereklidir.
Serbest (Döviz) fonların portföylerine dahil edilen Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından döviz cinsinden yurtiçinde ihraç edilen borçlanma araçları ve kira sertifikaları için azami yatırım sınırı bulunmamaktadır.
Serbest (Döviz) fonların portföylerine fon toplam değerinin en fazla %3’ü oranında yabancı varlık ve işlemler dahil edilebilir.”
Kurul Karar Organı’nın 11/06/2020 tarih ve 35/735 sayılı Kararı Uyarınca Yapılan Duyuru (2020/36 sayılı SPK Haftalık Bülteni’nde yayımlanmıştır.)
i) 26.12.2019 tarih ve 76/1713 sayılı Kurulumuz Kararı ile 2020 yılı için yeniden belirlenen ve portföy yönetim şirketlerinin 30.06.2020 tarihine kadar uyum sağlamak zorunda olduğu asgari başlangıç/ödenmiş sermaye ile asgari özsermaye tutarlarının uygulanmasının 31.12.2020 tarihine ertelenmesine,
ii) Kurulumuzun i-SPK.52.4 (20.06.2014 tarih ve 19/614 s.k.) sayılı İlke Kararı olarak kabul edilen “Yatırım Fonlarına İlişkin Rehber”in “Kurul Ücreti” başlıklı 10. maddesi hükmü dikkate alınarak, gayrimenkul yatırım fonu, girişim sermayesi yatırım fonu ve borsa yatırım fonlarının Kurul ücretinin söz konusu fonların hesaplama dönemi içerisinde katılma paylarının halka arz edilmesi/belirli kişi ve/veya kuruluşlara tahsisli ya da nitelikli yatırımcılara satılması veya tasfiye olması durumunda, katılma paylarının satışa sunulmuş olduğu günlerin ilgili üç aylık dönemdeki gün sayısına oranı dikkate alınarak hesaplanmasına
karar verilmiştir.
Kurul Karar Organı’nın 30/06/2020 tarih ve 39/798 sayılı Kararı Uyarınca Yapılan Duyuru (2020/40 sayılı SPK Haftalık Bülteni’nde yayımlanmıştır.) [Bknz: Kurul Karar Organı’nın 11/02/2021 tarih ve 7/211 sayılı Kararı]
Bilindiği üzere, Kurulumuz Karar Organı’nın 16.10.2019, 28.02.2020 ve 02.03.2020 tarihli kararları ile Borsa İstanbul A.Ş. (Borsa İstanbul) pay piyasalarında;
A) Açığa satış işlemlerinin yasaklanmasına, gün içinde açığa satış tuşuna basılmadan yapılan ve aynı gün içinde kapatılan pozisyonların da söz konusu yasak kapsamında olduğu hususunda yatırımcıların ve yatırım kuruluşlarının bilgilendirilmesine,
B) Kurulumuz kararına uyumun kontrol ve takibinde sorumluluğun yatırım kuruluşlarında olduğunun hatırlatılmasına
karar verilmişti.
Kurulumuzca konuya ilişkin olarak yapılan değerlendirmeler sonucunda; İstanbul Takas ve Saklama Bankası A.Ş. (Takasbank) tarafından ödünç pay piyasasında sağlıklı fiyat oluşumunu temin edecek, düzenli ve sürekli teklif bulunmasını sağlayacak teknik geliştirmelerin tamamlanarak kullanıma hazır hale getirilmiş olması, yeni sistemde ilk etapta Borsa İstanbul “BIST 30 Endeksi” kapsamında yer alan pay senetlerinin Takasbank tarafından geliştirilen “Otomatik Ödünç Verme Talimat Ekranları” aracılığı ile aracı kurumlar tarafından ödünce konu edilebileceği dikkate alınarak, Kurulumuz Karar Organı’nın 30.06.2020 tarihli toplantısında; 16.10.2019, 28.02.2020 ve 02.03.2020 tarihli Kurul Kararları ile getirilen açığa satış yasaklarına ilişkin olarak,
A) 01.07.2020 tarihinden itibaren, Borsa İstanbul A.Ş. tarafından ilan edilen BIST-30 Endeksinde yer alan pay piyasalarında açığa satış yasağının kaldırılmasına,
B) BIST-30 Endeksi dışında kalan pay piyasalarında 28.02.2020 tarihli ve 02.03.2020 tarihli Kurul Kararları hükümleri çerçevesindeki uygulamanın devam etmesine,
C) Açığa satış yasağı kaldırılan pay piyasalarında gerçekleştirilecek işlemlerde, Kurulumuzun Seri: V, No: 65 Sermaye Piyasası Araçlarının Kredili Alım, Açığa Satış ve Ödünç Alma ve Verme İşlemleri Hakkında Tebliğ’in 24 ve 28 inci maddeleri uyarınca, gün içinde sahip olunmadan satılan ve aynı gün içinde kapatılan pozisyonlara ilişkin olarak da açığa satış tuşuna basılmasının zorunlu olduğu hususunda yatırımcıların ve yatırım kuruluşlarının bilgilendirilmesine
karar verilmiştir.
Kurul Karar Organı’nın i-SPK.13.2.a (10.07.2020 tarihli ve 42/866 s.k.) sayılı İlke Kararı (2020/44 sayılı SPK Haftalık Bülteni’nde yayımlanmıştır.)
II-13.1 Sayılı Kaydileştirilen Sermaye Piyasası Araçlarına İlişkin Kayıtların Tutulmasının Usul ve Esasları Hakkında Tebliğin (II-13.1) (Kaydileştirme Tebliği) 12/A maddesi kapsamında Merkezi Kayıt Kuruluşu A.Ş. (MKK) nezdinde açılacak toplu hesaplarda Devlet İç Borçlanma Senetlerinin (DİBS) yanı sıra Hazine Müsteşarlığı Varlık Kiralama Anonim Şirketi tarafından ihraç edilen kira sertifikalarının da 20.06.2019 tarihli ve 36/831 sayılı Kurulumuz kararı ile DİBS’ler için belirlenen esaslar geçerli olacak şekilde tutulabilmesi amacıyla;
Kurul Karar Organının i-SPK.13.1.a sayılı İlke Kararının yürürlükten kaldırılarak; Kaydileştirme Tebliği’nin 12/A maddesi kapsamında MKK nezdinde açılacak toplu hesaplarda, Hazine ve Maliye Bakanlığının 30 Mayıs 2019 tarih ve 142937 sayılı onayı çerçevesinde, ancak 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 2 nci maddesinin birinci fıkrasında belirtilen sermaye şirketi olarak değerlendirilen “yabancı kurumlar ile yabancı fonlar”ın sahip olduğu devlet iç borçlanma senetleri ile Hazine Müsteşarlığı Varlık Kiralama Anonim Şirketi tarafından ihraç edilen kira sertifikalarının tutulabilmesi hususunun Kurulumuzun i-SPK.13.2.a sayılı ilke kararı olarak kabul edilmesine ve söz konusu ilke kararının Kurulumuz haftalık bülteninde duyurulmasına karar verilmiştir.
Kurul Karar Organı’nın i-SPK.27.1 (23/07/2020 tarihli ve 47/944 s.k.) sayılı İlke Kararı (2020/46 sayılı SPK Haftalık Bülteni’nde yayımlanmıştır.)
Kurulumuzun II-27.2 sayılı Ortaklıktan Çıkarma ve Satma Hakları Tebliği kapsamında hakim ortak konumunda iken ek pay alınması nedeniyle doğan çıkarma ve satma haklarının uygulanmasında;
1. Halka açık ortaklıklar tarafından gerçekleştirilen yeni pay alma haklarının sınırlandırılmadığı bedelli sermaye artırımlarında, hakim ortak tarafından yeni pay alma haklarının kullanılmasının,
2. Halka açık ortaklıklar tarafından gerçekleştirilen iç kaynaklardan veya kar payından bedelsiz sermaye artırımlarında hakim ortak tarafından iktisap edilen payların,
ek pay alımı olarak değerlendirilmemesine ve bu durumların çıkarma ve satma hakkının doğumuna sebebiyet vermediğine,
3. Halka açık ortaklıklar tarafından gerçekleştirilen, yeni pay alma haklarının sınırlandırılmadığı bedelli sermaye artırımlarında, yeni pay alma haklarının kullanımından sonra kalan payların hakim ortak tarafından satın alınmasının ise ek pay alımı olarak değerlendirilmesine ve bu durumda çıkarma ve satma hakkının doğduğuna
karar verilmiştir.
Kurul Karar Organı’nın 13/08/2020 tarih ve 51/1014 sayılı Kararı (TSPB'nin 831 sayılı Genel Mektubunda yayımlanmıştır.)
Kurulumuzun i-SPK.52.4 (20.06.2014 tarih ve 19/614 s.k.) sayılı İlke Kararı olarak kabul edilen “Yatırım Fonlarına İlişkin Rehber”in 6.8. nolu maddesinin (ğ) bendinin son cümlesinin aşağıdaki şekilde değiştirilmesine,
"ğ) …... Bu bölümün (f) bendi hükümleri Platform’da işlem gören serbest fonların Türk Lirası cinsinden alım satımı yapılan katılma payları için de geçerlidir."
karar verilmiştir.
Kurul Karar Organı’nın i-SPK.45.3 (10.09.2020 tarih ve 56/1139 s.k.) sayılı İlke Kararı (2020/55 sayılı SPK Haftalık Bülteni’nde yayımlanmıştır.)
Sermaye yeterliliği uygulamasına ilişkin Kurulumuzun 17.10.2002 tarih ve 46/1409 sayılı İlke Kararının birinci maddesinin (C) fıkrasının (b) bendinin yürürlükten kaldırılmasına ve aynı madde hükmünün aşağıdaki şekilde uygulanmasına karar verilmiştir. “Aracı kurumların aktiflerinde bulunan ve sermaye yeterliliği tabanı hesaplamasında özsermayeden indirim kalemi yapılmayan kıymetlerin Takasbank’tan kredi alınması için kendi lehine teminata verilmesi durumunda, bu teminatlar indirim kalemi yapılmaz ve likidite yükümlülüğünün hesaplanmasında likit varlık olarak dikkate alınır. Bu kıymetlerin Takasbank dışında bir kuruluşa kredi karşılığı teminat olarak verilmesi durumunda ise, verilen teminatın kredi tutarını aşan kısmı sermaye yeterliliği hesaplamalarında indirim kalemi olarak kabul edilir ve likidite yükümlülüğünün hesaplanmasında likit varlık olarak dikkate alınmaz.
Kurul Karar Organı’nın 24/09/2020 tarih ve 60/1204 sayılı Kararı Uyarınca Yapılan Duyuru (2020/59 sayılı SPK Haftalık Bülteni’nde yayımlanmıştır.)
SERMAYE PİYASASINDA FAALİYET GÖSTEREN GAYRİMENKUL DEĞERLEME KURULUŞLARININ ELEKTRONİK BİLDİRİMLERİ HAKKINDA DUYURU
Kurulumuzun 24.09.2020 tarih ve 60/1204 sayılı Kararı uyarınca, gayrimenkul değerleme kuruluşları III-62.3 sayılı “Sermaye Piyasasında Faaliyette Bulunacak Gayrimenkul Değerleme Kuruluşları Hakkında Tebliğ” (Tebliğ) çerçevesinde yapmakla yükümlü bulundukları bildirimleri, 01.10.2020 tarihinden itibaren elektronik imza ile elektronik ortamda UVAP-GDKS (Uzaktan Veri Alım Platformu-Gayrimenkul Değerleme Kuruluşları Sistemi) uygulaması aracılığıyla yerine getireceklerdir. UVAP-GDKS’ye geçiş ile birlikte mevcut bildirim sistemi UVAP-DK’nın kullanımına son verilecek ve Kurulumuzun 22.01.2013 tarih ve 3/67 sayılı Kararı yürürlükten kalkacaktır. Bunun yanında Kurul’un bildireceği tarihe kadar gayrimenkul değerleme kuruluşlarının yazılı olarak bildirimlerini yapmaya devam etmeleri gerekmektedir.
Yeni sisteme geçişte takip edilecek süreçler hakkında gayrimenkul değerleme kuruluşlarına Kurul tarafından ayrıca bilgilendirme yapılacaktır. UVAP-DK’ya veri giriş yetkililerinin mevcut yetkisi UVAP-GDKS’ye aktarılacak olup, ayrıca bir işlem yapılmasına gerek bulunmamaktadır.Yeni sisteme geçiş sonrası yapılacak yetkilendirme talepleri ise gayrimenkul değerleme kuruluşunun yönetim kurulu kararıyla belirlenmiş veri girişine yetkili sorumlu değerleme uzmanlarının veya temsile yetkili yöneticilerinin isim-soy isim, e-posta ve TC Kimlik numarası bilgisinin gdks@spk.gov.tr adresine iletilmesi suretiyle gerçekleştirilecektir.
Kurulumuzun yukarıda yer verilen Kararı uyarınca, 01.10.2020 tarihinden itibaren, gayrimenkul değerleme kuruluşlarının Tebliğ kapsamında yapılması zorunlu bildirimleri elektronik ortamda UVAP-GDKS aracılığıyla gerçekleştirmemeleri halinde Sermaye Piyasası Kanunu ve ilgili mevzuat uyarınca sorumlulukları doğacağından haklarında idari işlem tesis edilebilecektir.
UVAP-GDKS hakkındaki soru ve önerilerin aşağıdaki e-posta adreslerine iletilmesi mümkündür.
Konu - İlgili e-posta adresi
Mevzuat ile ilgili sorular - gdks@spk.gov.tr
Teknik konular ile ilgili sorular - gdksteknik@spk.gov.tr
Kamuoyuna duyurulur.
Kurul Karar Organı’nın 24/09/2020 tarih ve 60/1183 sayılı Kararı Uyarınca Yapılan Duyuru (TSPB'nin 835 nolu Genel Mektubu'nda duyurulmuştur.
Kurulumuz Karar Organı'nın 24.09.2020 tarih ve 60/1183 sayılı toplantısında diğer hususların yanı sıra;
i) Kurulumuzun i-SPK.52.4 (20.06.2014 tarih ve 19/614 s.k.) sayılı İlke Kararı olarak kabul edilen “Yatırım Fonlarına İlişkin Rehber”e “1.6. Unvanında Katılım İfadesi Geçen Fonlara İlişkin Esaslar” başlıklı maddesi olarak aşağıdaki hükmün eklenmesine,
“Unvanında katılım ifadesi geçen fonların portföylerine dahil edilecek ortaklık paylarının faizsiz/katılım finans ilkelerine uygunluğu onaylanmış olan endekslerde (örneğin; Borsa İstanbul A.Ş. tarafından hesaplanan Katılım 30 Endeksi, Katılım 50 Endeksi ve Ziraat Portföy Katılım Endeksi) yer alan ortaklık paylarından seçilmesi veya faizsiz/katılım finans ilkelerine uygunluğunun bir danışman/danışma kurulu tarafından onaylanmış olması zorunludur.
Unvanında katılım ifadesi geçen fonların portföylerine dahil edilecek kira sertifikaları, katılma hesapları, altın ve diğer kıymetli madenler ile vaad sözleşmeleri haricindeki para ve sermaye piyasası araçları için de söz konusu şartın sağlanması esastır.
Söz konusu fonlar için bir danışman/danışma kurulundan hizmet alınması halinde, fon izahnamesinin ekinde veya fonun KAP sayfasında danışmanın kim olduğuna/danışma kurulunun kimlerden oluştuğuna, danışmanın/danışma kurulu üyelerinin faizsiz/katılım finans alanındaki bilgi ve tecrübesine ilişkin bilgiler ile danışmanın/danışma kurulunun çalışma ilkelerine (örneğin faizsiz/katılım finans ilkelerine uygunluk değerlendirmesi yapılırken esas alınan yöntemlere ilişkin bilgiler) yer verilir.
Unvanında katılım ifadesi geçen fonların izahnamelerinde gerekli açıklamalara yer verilmesi suretiyle "kaldıraç yaratan işlem riski" yerine "katılım esaslı işlem riski" ifadesine yer verilmesi mümkündür.”
ii) Mevcut fonların söz konusu değişiklikler kapsamında (varsa) yapılması gereken izahname değişiklikleri işlemlerinin tamamlanabilmesi için 31.12.2020 tarihine kadar süre verilmesine, bu değişiklikler için Kurulumuz onayı şartı aranmamasına ve bu durumun üyelerinize duyurulmak üzere Birliğinize bildirilmesine
karar verilmiştir.
Kurul Karar Organı’nın 24.09.2020 tarih ve 60/1200 sayılı Kararı Uyarınca Yapılan Duyuru (2020/63 sayılı SPK Haftalık Bülteni’nde yayımlanmıştır.)
Kurulumuzun III-52.4.b sayılı Girişim Sermayesi Yatırım Fonlarına İlişkin Esaslar Tebliği’nde Değişiklik Yapılmasına Dair
Tebliğ’in 9/10/2020 tarihli ve 31269 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmesi ile birlikte 2018/9 sayılı Bülten’de ilan
edilen Kurulumuzun i-SPK.52.5 (01.03.2018 tarihli ve 9/316 s.k.) sayılı İlke Kararı yürürlükten kaldırılmıştır.
Kurul Karar Organının i-SPK. II-17.6 (15.10.2020 tarihli ve 64/1284 s.k.) sayılı İlke Kararı: (2020/63 sayılı SPK Haftalık Bülteni’nde yayımlanmıştır.)
Fiili Dolaşım Oranının % 5’in Altında Olması Sebebi ile Piyasa Öncesi İşlem Platformu’na Alınabilecek Ortaklıklar ile Gelişen İşletmeler Pazarı’ndan Alt Pazar’a Alınan Ortaklıkların Finansal Raporlama, Bağımsız Denetim ve Kurumsal Yönetim Düzenlemeleri Açısından Yükümlülüklerine İlişkin Kurul İlke Kararı
1) Gelişen İşletmeler Pazarının (GİP) kaldırılması nedeniyle, bu pazarda işlem gören ortaklıklar, finansal raporlama ve bağımsız denetim bakımından Alt Pazar için belirlenen yükümlülüklere tabi olacaktır. Alt Pazar’a alınan GİP şirketleri, Kurulumuzun II-14.1 sayılı “Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği”nin (II-14.1 Tebliği) 22’nci maddesi kapsamında yalnızca 30.09.2020 tarihli ara dönem finansal tabloların hazırlanması ve kamuya açıklanması yükümlülüklerinden muaf tutulmuştur.
2) Fiili dolaşım oranının %5’in altına düşmesi nedeniyle payları Piyasa Öncesi İşlem Platformu’na (PÖİP) alınacak ortaklıklar için, Kurulumuzun II-14.1 Tebliği’nin 22’nci maddesinde ve Seri:X, No:22 sayılı “Sermaye Piyasasında Bağımsız Denetim Standartları Hakkında Tebliği”nin “Başlangıç Hükümleri” Kısmının 5’inci maddesinde yer alan 3 ve 9 aylık ara dönem finansal raporlar ve 6 aylık ara dönem faaliyet raporlarının hazırlanması ve kamuya açıklanması ile 6 aylık ara dönem finansal tabloların sınırlı bağımsız denetime tabi olma yükümlülüğüne ilişkin muafiyetler uygulanmayacaktır.
3) Fiili dolaşım oranının %5’in altına düşmesi nedeniyle payları PÖİP’e alınacak ortaklıkların II-17.1 sayılı Kurumsal Yönetim Tebliği (II-17.1 sayılı Tebliği)’ne göre tabi oldukları yükümlülükler aynen devam edecektir.
4) Payları Borsa’nın Alt Pazar’ında işlem gören halka açık ortaklıklar, kurumsal yönetim uygulamaları bakımından II-17.1 sayılı Tebliği’n kurumsal yönetim ilkelerine ilişkin İkinci Bölümünde yer alan hükümler ile Tebliğ’in yatırımcı ilişkileri bölümüne ilişkin 11 inci maddesine tabi olacak olup, GİP’ten Alt Pazar’a alınan şirketlerin 30.06.2021 tarihine kadar söz konusu hükümlere uyum sağlaması zorunludur.
Kurul Karar Organı’nın 28/10/2020 tarih ve 67/1333 sayılı Kararı Uyarınca Yapılan Duyuru (2020/66 sayılı SPK Haftalık Bülteni’nde yayımlanmıştır.)
İhraççıların İçsel Bilgilere Erişimi Olan Kişiler Listelerini Güncelleme ve Güncelliğini Sağlama Yükümlülüğüne İlişkin Duyuru
Kurulumuzun II-15.1 sayılı Özel Durumlar Tebliği’nin 7 nci maddesinde, sermaye piyasasındaki ihraççılar tarafından ihraççının içsel bilgilerine erişimi olan kişilerin listesinin hazırlanarak Merkezi Kayıt Kuruluşu A.Ş.’ne (MKK) bildirileceği, bu bilgilerde değişiklik olması halinde en geç iki iş günü içinde gerekli güncellemelerin yapılacağı ve hangi bilgilerin MKK’ya gönderileceği hükme bağlanmış olup, bu hususta Kurulumuz web sitesinde https://www.spk.gov.tr/Sayfa/Dosya/1103 internet adresinde yer alan Özel Durumlar Rehberi’nde konuya ilişkin uygulama esasları ve açıklamalar yer almaktadır.
Kurulumuzca yapılan inceleme ve denetimler sırasında ihraççıların MKK’ya bildirilmiş olan içsel bilgilere erişimi olan kişiler listelerinin güncel olmadığı ve ihraççıların söz konusu tebliğ hükmü uyarınca bulunan güncelleme yükümlülüklerini yerine getirmedikleri tespit edilmiştir.
Bu itibarla, ihraççıların içsel bilgilere erişimi olan kişiler listelerini güncellemeleri ve güncelliğini sağlamaları gerekmekte olup, gerekli güncellemeleri yapmayan ihraççılar hakkında idari yaptırım uygulanacaktır.
İlgililere önemle duyurulur.
Kurul Karar Organının i-SPK 48.11 (03/12/2020 tarih ve 75/1482 s.k.) sayılı İlke Kararı (2020/74 sayılı SPK Haftalık Bülteni’nde yayımlanmıştır.)
Gayrimenkul yatırım ortaklıkları (GYO) bağlı ortaklık ilişkisi kurarak inşaat ve gayrimenkul sektörünün ihtiyaçlarını karşılamak üzere ana faaliyet konusu asansör, yürüyen merdiven, jeneratör, ısıtma, soğutma ve havalandırma sistemleri gibi teknoloji yoğun sektörlerde ürün imalatı, satış ve pazarlaması, montajı, bakım ve onarımı olan Türkiye’de kurulu veya GYO tarafından Türkiye’de kurulacak şirketlere III-48.1 sayılı Gayrimenkul Yatırım Ortaklıklarına İlişkin Esaslar Tebliği’nin 28. maddesinin birinci fıkrası kapsamında ortak olabilirler.
Kurul Karar Organının i-SPK.48.3.b (10/12/2020 tarihli ve 76/1519 s.k.) sayılı İlke Kararı (2020/75 sayılı SPK Haftalık Bülteni’nde yayımlanmıştır.)
Kurul’un 10/12/2020 tarihli ve 76/1519 sayılı toplantısında menkul kıymet yatırım ortaklıklarına ilişkin olarak aşağıda yer alan hususların Kurulumuz Karar Organı’nın i-SPK.48.3 (20.06.2014 tarih ve 19/614 s.k.) sayılı Kararı’na (F) bendi olarak eklenmesine karar verilmiştir.
“F. Menkul Kıymet Yatırım Ortaklıklarının Portföy Yönetim Performansları İle İlgili Genel Esaslar İle Performansla İlişkili Düzenlemeler
I. Genel Esaslar
1- Nispi getiri, menkul kıymet yatırım ortaklığının birim pay başına net aktif değerindeki bir önceki döneme göre yüzde cinsinden değişimin karşılaştırma ölçütünün veya eşik değerin getiri oranından çıkarılması sonucu bulunan yüzdesel değerdir. Menkul kıymet yatırım ortaklığı tarafından, içinde bulunulan performans döneminde bedelli/bedelsiz sermaye artırımı veya nakit kar payı ödemesi yapılması durumda, bu işlemlerin etkisinin birim pay başına net aktif değerdeki etkisinin gösterilebilmesi için düzeltme yapılır. Düzeltme tarihi öncesini kapsayan nispi getiri ile düzeltme yapıldıktan sonraki dönemi kapsayan nispi getiri ayrı ayrı hesaplanarak toplanıp performans döneminin nihai nispi getirisi hesaplanır. Bu hesaplamaların detayına performans sunum raporlarında yer verilir.
2- Menkul kıymet yatırım ortaklıklarının karşılaştırma ölçütleri/eşik değerleri VII-128.5 sayılı Bireysel Portföylerin ve Kolektif Yatırım Kuruluşlarının Performans Sunumuna, Performansa Dayalı Ücretlendirilmesine ve Kolektif Yatırım Kuruluşlarını Notlandırma ve Sıralama Faaliyetlerine İlişkin Esaslar Hakkında Tebliğ’in 8. maddesi hükümleri çerçevesinde Kurul’dan izin alınarak uygulamaya giriş tarihinden en az on iş günü içerisinde Kamuyu Aydınlatma Platformu’nda yatırımcılara duyurularak değiştirilebilir.
3- Menkul kıymet yatırım ortaklıklarının portföyünün yönetimi için portföy yönetim şirketlerinden hizmet alınması, hizmet alınan portföy yönetim şirketinin değiştirilmesi veya portföy yönetim faaliyetinin ortaklık bünyesine alınması Kurul iznine tabidir.
II. Menkul Kıymet Yatırım Ortaklıklarının Portföy Yönetim Performanslarının Değerlendirilmesi ve Uygulanacak Tedbir
1- Menkul kıymet yatırım ortaklıklarının yıllık performans sunum raporlarında nispi getirinin negatif olması durumunda ilgili ortaklığın portföy yönetim performansı “yetersiz” olarak kabul edilir. Ortaklık tarafından portföy yönetim performansının “yetersiz” olarak değerlendirilip değerlendirilmediği konusunda ilgili döneme ilişkin bağımsız denetimden geçmiş performans sunum raporunun kamuya açıklanması ile eş anlı olarak açıklama yapılması gereklidir.
2- Üst üste iki yıl portföy yönetim performansı “yetersiz” olarak kabul edilen menkul kıymet yatırım ortaklığının, portföyünün bu dönemlerde;
a. Aynı portföy yönetim şirketi tarafından yönetilmesi halinde, portföy yönetim şirketinin değiştirilmesi veya III-48.5 sayılı Menkul Kıymet Yatırım Ortaklıklarına İlişkin Esaslar Tebliği’nde belirtilen şartların sağlanması durumunda portföy yönetim faaliyetinin ortaklık bünyesine alınması,
b. Ortaklığın kendisi tarafından yönetilmesi halinde portföy yönetim hizmetinin bir portföy yönetim şirketinden alınması
zorunludur.
3- Menkul kıymet yatırım ortaklıklarının portföy yöneticisi olarak ilgili yılın son işgününde hizmet alınan portföy yönetim şirketi dikkate alınır.
4- Performansı yetersiz kabul edilen ve portföy yönetim şirketi değiştirilen ortaklık için, performansının yetersiz kabul edildiği son yılı takiben 2 yıl geçmeden değiştirilen portföy yönetim şirketinden tekrar hizmet alınamaz.
5- Tedbir uygulanan menkul kıymet yatırım ortaklığının portföy yöneticisinin değiştirilmesi veya portföy yönetim faaliyetinin ortaklık bünyesine alınması için en geç yukarıda belirtilen iki yıllık süreyi takip eden Şubat ayı içerisinde Kurul’a başvurulması gerekmektedir.
6- Menkul kıymet yatırım ortaklığı tarafından portföy yönetim hizmetinin portföy yönetim şirketinden alınması durumda, ortaklık çalışanlarına aylık ücret dışında/yönetim kurulu üyelerine huzur hakkı dışında prim, ikramiye ve benzeri ödemeler yapılamaz.
7- Menkul kıymet yatırım ortaklığının portföy yönetimini kendi bünyesinde gerçekleştirmesi durumunda, ortaklığın portföy yönetim performansının “yetersiz” olarak değerlendirildiği yıllar için ortaklık çalışanlarına aylık ücret dışında/yönetim kurulu üyelerine huzur hakkı dışında prim, ikramiye ve benzeri ödemeler yapılamaz, dönem içinde bu gibi ödemeler yapılmış olması durumunda ödenen tutarın ilgililerden geri alınması veya takip eden dönemlerde aylık ücretlerden mahsup edilmesi gereklidir. Birinci madde kapsamında yapılacak açıklamada bu konu ile ilgili olarak da ayrıntılı bilgilere yer verilir.
8- Söz konusu yükümlülüklerin yerine getirilmesinden ortaklık yönetim kurulu veya yönetim kurulunca yetkilendirilmiş olması halinde ilgili murahhas üye sorumludur.
9- 2021 yılı ilk performans hesaplama dönemi olarak kabul edilir.
III. Menkul Kıymet Yatırım Ortaklıklarının Bedelli Sermaye Artırımı Başvurularının Kurul Tarafından Değerlendirmeye Alınması İçin Belirlenen Kriterler
Bedelli sermaye artırım başvurularında uygulanacak kriterlere ilişkin İlke Kararı yayımı tarihinde yürürlüğe girer ve İlke Kararı’nın yürürlüğe girdiği tarihte Kurul Karar Organı tarafından karara bağlanmamış bedelli sermaye artırım başvuruları İlke Kararı hükümlerine göre sonuçlandırılır.”
Kurul Karar Organının i-SPK 48.12 (24/12/2020 tarih ve 78/1586 s.k.) sayılı İlke Kararı (2020/77 sayılı SPK Haftalık Bülteni’nde yayımlanmıştır.)
Anonim ortaklıkların (ortaklık) girişim sermayesi yatırım ortaklığına dönüşümü ile girişim sermayesi yatırım ortaklıklarının paylarının halka arzı/nitelikli yatırımcılara satışı başvurularının değerlendirmeye alınmasında;
1) a) Dönüşüme konu olan ortaklığın ve paylarının halka arzı/nitelikli yatırımcılara satışı başvurusunda bulunan girişim sermayesi yatırım ortaklığının Kurul’un finansal raporlamaya ilişkin düzenlemeleri kapsamında bireysel finansal tablolarının yanı sıra konsolide finansal tablolarının da hazırlanarak bağımsız denetimden geçirilmesine,
b) Dönüşüm başvurularının yanı sıra halka arz/nitelikli yatırımcılara satış başvurularında da ilgisine göre III-48.3 sayılı Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklıklarına İlişkin Esaslar Tebliği'nin (GSYO Tebliği) 5. maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendi ile 12. maddesinin dördüncü fıkrasının (c) bendinde yer alan şartın aranmasına ve bu şartın dönüşüm/halka arz-nitelikli yatırımcılara satış başvurularında hem bireysel finansal tablolarda hem de konsolide finansal tablolarda sağlanması gerektiğine,
2) Ortaklığın ve girişim sermayesi yatırım ortaklığının bireysel finansal tablolarında aktif toplamına oranı %20’nin üzerinde olan şirketler ile bu oranın altında kalınsa dahi GSYO Tebliği’nin 3. maddesinin birinci fıkrasının (s) bendinde tanımlanan kapsamda yönetim kontrolüne sahip olduğu şirketlerin de Kurul’un finansal raporlamaya ilişkin düzenlemeleri kapsamında finansal tablolarının hazırlanarak bağımsız denetimden geçirilmesine,
3) İkinci madde kapsamına giren şirketlerin;
a) Kurulumuzun 10/04/2014 tarih ve 11/352 sayılı Kararı ile belirlenen esaslar kapsamında yapılacak tespitte ve
b) Yasal kayıtlara (213 sayılı Vergi Usul Kanunu’na göre tutulan kayıtlara) göre yapılacak tespitte
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun 376. maddesinin ikinci fıkrası kapsamında bulunmaması gerektiğine,
4) İşbu kararın yayımı tarihinde yürürlüğe girmesine ve kararın yürürlüğe girdiği tarihte karara bağlanmamış girişim sermayesi yatırım ortaklığına dönüşüm ile girişim sermayesi yatırım ortaklığı paylarının halka arzı/nitelikli yatırımcılara satışı başvurularının işbu İlke Kararı hükümlerine göre sonuçlandırılmasına
karar verilmiştir.
Kurul Karar Organının 24/12/2020 tarih ve 78/1612 sayılı Kararı (2020/77 sayılı SPK Haftalık Bülteni’nde yayımlanmıştır.)
1) Kurul Karar Organı’nın 24/12/2020 tarih ve 78/1612 sayılı Kararı ile; Kurulumuz Karar tarihi itibarıyla, fon toplam değerinin en az %80’i Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından döviz cinsinden ihraç edilen borçlanma araçları ve kira sertifikaları ile yerli ihraççıların döviz cinsinden para ve sermaye piyasası araçlarından oluşan serbest “(Döviz)” fonların ihracı ile bu fonlara dönüşüm ve pay grubu oluşturmak suretiyle döviz cinsinden pay alım satımının yapılmasına yönelik başvuruların değerlendirmeye alınmasına karar verilmiştir.
2) Kurulumuzun i-SPK.52.4 (20.06.2014 tarih ve 19/614 s.k.) sayılı Kararı olarak kabul edilen “Yatırım Fonlarına İlişkin Rehber”in “4.8. Serbest (Döviz) Fonlara İlişkin Özel Esaslar” başlıklı bölümü yürürlükten kaldırılmıştır.
Kurul Karar Organının i-SPK.128.16 (24.12.2020 tarih ve 78/1573 s.k.) sayılı İlke Kararı (2020/77 sayılı SPK Haftalık Bülteni’nde yayımlanmıştır.)
Sermaye piyasasının güvenilir, şeffaf, etkin, adil ve istikrarlı bir ortamda çalışmasını ve yatırımcıların hak ve menfaatlerinin korunmasını, kamunun zamanında, yeterli ve doğru olarak aydınlatılmasını teminen, 22/6/2013 tarihli ve 28685 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Pay Tebliği (VII-128.1)’nin (Tebliğ) 27 nci maddesinin 11 inci fıkrası kapsamında, anılan Tebliğ’in 27 nci maddesinde belirtilen esasları geçersiz veya etkisiz kılmak amacıyla söz konusu esasların dolanılmasına yönelik işlemlerin yapıldığına dair şüphe bulunan hallerde, Kurul, bu şekilde işlemlerde bulunan kişilerin, dolanmaya yönelik işlemleri gerçekleştirdikleri ortaklıklarda sahip oldukları payların borsada işlem görmeyen niteliğe dönüştürülmesi amacıyla Merkezi Kayıt Kuruluşu A.Ş.’ne bildirimde bulunur.
Kurulun bildirimi üzerine işlem görmeyen niteliğe dönüştürülen paylar, Kurulca onaylanmış pay satış bilgi formunun Kamuyu Aydınlatma Platformu’nda ilanı ile kendiliğinden işlem gören niteliğe dönüşür.
Kurul Karar Organı’nın 31/12/2020 tarih ve 79/1627 sayılı Kararı Uyarınca Yapılan Duyuru (2020/78 sayılı SPK Haftalık Bülteni’nde yayımlanmıştır.)
Yatırım fonlarının (gayrimenkul, girişim sermayesi ve borsa yatırım fonları dahil) 01.01.2020-31.12.2020 hesap dönemine ait bağımsız denetimden geçmiş finansal raporlarının ve emeklilik yatırım fonlarının 01.01.2020-31.12.2020 hesap dönemine ait yıllık raporlarının Kamuyu Aydınlatma Platformu’nda ilanının yapılabilmesi için 30.04.2021 tarihine kadar ek süre verilmesine karar verilmiştir.
Kurul Karar Organı’nın 31/12/2020 tarih ve 79/1624 sayılı Kararı Uyarınca Yapılan Duyuru (2020/78 sayılı SPK Haftalık Bülteni’nde yayımlanmıştır.)
Ülkemizdeki kurumsal yatırımcı tabanı ile kolektif yatırım sektörünün gelişiminin ve girişim sermayesi yatırım fonlarının teşvik edilmesinin sağlanmasını teminen girişim sermayesi yatırım fonları için 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nun 130. maddesi kapsamında üçer aylık dönemler için Kurul ücreti oranının Kurulumuz Karar Organı’nın 07.10.2016 tarih ve 27/874 sayılı Kararı kapsamında %0,005 (yüzbinde beş) yerine %0 olarak belirlenmesi uygulamasının, 2023 yılının son üç aylık dönemine kadar (bu dönem için tahakkuk edecek Kurul ücreti de dahil olmak üzere) devam ettirilmesine karar verilmiştir.
Kurul Karar Organı’nın 31/12/2020 tarih ve 79/1639 sayılı Kararı Uyarınca Yapılan Duyuru (2020/78 sayılı SPK Haftalık Bülteni’nde yayımlanmıştır.)
6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununda ve bu Kanun’a dayanılarak çıkarılan yönetmelik, tebliğ yahut diğer alt düzenlemeler ile 2499 sayılı mülga Sermaye Piyasası Kanunu’na dayanılarak çıkarılmış ve halen yürürlükte olan düzenlemelerde yer alan yeniden değerlemeye tabi tutarlar 2021 yılı için aşağıdaki şekilde tespit edilmiştir:
Tutarlara ulaşmak için tıklayınız.